Central European Papers 2018, 6(1):13-36 | DOI: 10.25142/cep.2018.001
Die sozialoekonomischen Determinanten von Streiks in Polen 1945–1948
- Department of Philosophy and Economic History, Faculty of Economic Sciences, Wrocław University of Economics
In den Jahren 1945–1949 wurden in Polen mindestens 1.220 Streiks organisiert, von denen die Mehrheit – 73% – in drei Woiwodschaften stattfand: Lodsch, Schlesien und Krakau, und in zwei Industriezweigen: Bergbau und Textilindustrie – über 56%. Im Artikel werden die sozioökonomischen Bedingungen der Streiks vorgestellt, insbesondere der Zusammenhang zwischen den soziodemografischen Merkmalen des Arbeitermilieus und der Intensität von Streikaktionen. Die Reaktionen der politischen Behörden und des Sicherheitsapparats auf die von den Arbeitern organisierten Streikaktionen werden ebenfalls behandelt.
Schlüsselwörte: Streiks, Arbeiter, Industrie, sozialer Widerstand, Sicherheitsapparat
Socio-economic conditions of strikes in Poland in 1945–1948
In the years 1945–1949, there were at least 1,220 strikes in Poland, of which the majority – 73 % – took place in three voivodships: Lodzkie, Silesian and Krakow, and in two industries: mining and textiles – over 56 %. The article presents the socio-economic conditions of strikes, in particular the relationship between socio-demographic characteristics of the workers’ milieu and the intensity of strike actions. The responses of the political authorities and the security apparatus to the strike actions organized by the workers were also taken into account.
Keywords: strikes, workers, industry, social resistance, security apparatus
Zveřejněno: 30. srpen 2019 Zobrazit citaci
Reference
- Quellen des Archiv der neuen Akten (AAN)
- Ministerium für Arbeits- und Gesellschaftsaufsicht (MPiOS)
- Ministerium für Industrie und Handel (MPiH)
- Zentral Komitee der polnischen Arbeiterpartei (KC PPR)
- Zentralkommission der Gewerkschaften (KCZZ)
- Quellen des Archiv des Institutes für Nationales Gedenken (IPN)
- Kabinett des Ministers
- CHUMIŃSKI, Jędrzej: Ruch zawodowy w Polsce w warunkach kształtującego się systemu totalitarnego 1944-1956, Wrocław 1999.
- CHUMIŃSKI, Jędrzej: Robotnicy polscy 1945-1956. "Stary" i "nowy" ośrodek przemysłowy na przykładzie Krakowa i Wrocławia, Wrocław 2015.
- CHUMIŃSKI, Jędrzej - RUCHNIEWICZ, Krzysztof: Die Arbeiterstreiks in Polen 1945-1955, in: Deutschland Archiv, 37, 2004, 2, 245-252.
- CIECHANOWICZ-SARATA, Aleksandra: Strzały w porcie, in: Tygodnik Gdański, 1990, Nr. 29, 22 Juli; Nr. 30, 29 Juli.
- DAHRENDORF, Ralf: Teoria konfliktu w społeczeństwie przemysłowym, in: Elementy teorii socjologicznych. Materiały do dziejów współczesnej socjologii zachodniej, DERCZYŃSKI, Włodzimierz - JASIŃSKA-KANIA, Aleksandra - SZACKI, Jerzy (Hgg.), Warszawa 1975, 435, 441-450.
- Deklaracja Sejmu Ustawodawczego w przedmiocie realizacji praw i wolności obywateli uchwalona 22 lutego 1947 r., in: Mała Konstytucja wraz z deklaracją praw i wolności obywatelskich. Manifest PKWN i przepisami związkowymi, Warszawa 1947.
- GÓRECKI, Wojciech: Strajki robotnicze w Łodzi w latach 1945-1947, in: Polska 1944/1945- 1989. Studia i Materiały, 1997, 2, 94.
- KAMIŃSKI, Łukasz: Strajki robotnicze w Polsce w latach 1945-1948, Wrocław 1999.
- KENNEY, Padraic: Rebuilding Poland. Workers and Communists 1945-1950, Ithaca - London 1997.
- KLOC, Kazimierz: Strajki w przemyśle w pierwszych latach Polski Ludowej, in: Studia nad ruchami społecznymi, MARCINIAK, Piotr - MODZELEWSKI, Wojciech (Hgg.), Warszawa 1989, 9, 12, 29-30, 38.
- KRIWIENKO, S.: Teczka Stalina. Raporty z Polski, in: Karta, 1995, 15, 28-52.
- MIKOŁAJCZYK, Stanisław: Zniewolenie Polski, Warszawa 1984.
- PACZKOWSKI, Andrzej (Hg.): Dokumenty do dziejów PRL. Aparat bezpieczeństwa w latach 1944-1956, Warszawa 1994.
- PIPES, Richard: Rewolucja rosyjska, Warszawa 1994.
- TARNAWA, Andrzej: Proces trwa, Warszawa 1986.
Tento článek je publikován v režimu tzv. otevřeného přístupu k vědeckým informacím (Open Access), který je distribuován pod licencí Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0), která umožňuje distribuci, reprodukci a změny, pokud je původní dílo řádně ocitováno. Není povolena distribuce, reprodukce nebo změna, která není v souladu s podmínkami této licence.